Automatyczna skrzynia biegów: poradnik

W 2020 r. aż 30% klientów Forda wybrało samochody ze skrzynią automatyczną. Mercedes czy Volkswagen chcą zupełnie zrezygnować z manualnych skrzyń biegów. Wygląda na to, że rewolucja dzieje się na naszych oczach (i drogach!).

Z naszego kompleksowego poradnika dowiesz się, jak działa automatyczna skrzynia biegów. W jednym miejscu przygotowaliśmy informacje o oznaczeniach, zasadach jazdy i o kosztach utrzymania samochodu w automacie.

Automat, czyli ułatw sobie życie

Mówi się, że kto raz wybrał automatyczną skrzynię biegów, nie wróci już do manualnej. Celem automatu jest w końcu ułatwienie jazdy kierowcom. Ponieważ biegi są zmieniane automatycznie, prowadzący samochód może skupić się wyłącznie na pozostałych manewrach.



Automatyczna skrzynia biegów: oznaczenia

Dźwignia zmiany biegów w wersji automatycznej posiada najczęściej 4 tryby, które aktywuje się poprzez przesunięcie lewarka do przodu lub do tyłu. Do podstawowych pozycji należą:
  • P jak Park:
    bieg służący do parkowania. Skrzynia biegów jest zablokowana, z tej pozycji samochód nie może ruszyć.

  • R jak Reverse:
    bieg wsteczny. Po włączeniu tej pozycji możliwe jest cofanie auta.

  • N jak Neutral:
    bieg jałowy, podczas którego możliwe jest uruchomienie rozrusznika. Bieg neutralny przydaje się praktycznie tylko w sytuacji awaryjnej – podczas holowania samochodu z wyłączonym silnikiem i obracającymi się kołami.

  • D jak Drive:
    tryb służący do jazdy. Po jego włączeniu nie jest konieczne naciskanie pedału gazu, ponieważ pojazd porusza się samoczynnie do przodu. Podczas jazdy kierowca nie zmienia trybu – samochód samodzielnie zajmuje się zmianą biegów zgodnie z osiąganą prędkością.

W niektórych modelach samochodów można znaleźć inne oznaczenia, takie jak litera S dla jazdy sportowej lub W dla jazdy w zimie, co pozwala uniknąć poślizgu podczas ruszania na oblodzonej drodze.

Jak działa automatyczna skrzynia biegów?

Instrukcja obsługi skrzyni automatycznej


Z myślą o tych, którzy przesiadają się z manuala na skrzynię automatyczną, zebraliśmy najbardziej podstawowe manewry, które wykonuje się podczas jazdy. Chociaż początki mogą wydawać się skomplikowane, po kilku próbach zaskakująco łatwo jest przyzwyczaić się do jazdy z automatyczną skrzynią biegów!
  • Start samochodu:
    Jak uruchomić samochód automatyczny? Naciskając hamulec, przekręć kluczyk w stacyjce, a potem włącz pozycję D do startu. Następnie delikatnie zwolnij nacisk na pedał hamulca. Jeśli zaciągnięty jest hamulec ręczny, odblokuj go. Samochód od razu ruszy do przodu bez konieczności wciskania pedału gazu.
    Ten bardzo prosty start przydaje się szczególnie w mieście, gdzie w ruchu ulicznym często trzeba zatrzymywać się i po kilkunastu sekundach znowu ruszać.

  • Zatrzymywanie się
    Na chwilę – jeśli zatrzymujesz się na światłach lub przed przejściem dla pieszych, ale planujesz kontynuować jazdę, korzystaj z trybu D i hamulca.
    Niektórzy kierowcy próbują używać trybu N podczas zwalniania, na przykład przed zbliżaniem się do skrzyżowania – jednak nie wolno tego robić, ponieważ taki manewr może skutkować zepsuciem skrzyni.

    Żeby zaparkować – jeśli chcesz zatrzymać się i wyłączyć silnik, użyj trybu P. Zostawiając samochód na wzniesieniu, dobrze najpierw zaciągnąć hamulec ręczny, a dopiero potem uruchomić tryb P.

  • Cofanie
    Najpierw musisz się całkowicie zatrzymać, używając hamulca, a dopiero później wybrać bieg wsteczny R.
    Manewru cofania nie możesz wykonać podczas jazdy na trybie D – samochód musi stać bez ruchu.



Automat czy manual?



Jedni zarzekają się, że automatyczna skrzynia biegów nie pozwala na „prawdziwą jazda”. Drudzy – że manual to niepotrzebne utrudnianie sobie życia. Prawda leży zapewne gdzieś pośrodku, ponieważ oba rozwiązania mają swoje plusy i minusy. Pod uwagę warto wziąć cenę pojazdu, jego przeznaczenie oraz Twój styl jazdy.

W sklepie online Autohero kupisz samochody używane sprawdzone przez ekspertów. W ten sposób masz pewność, że pojazd z automatyczną skrzynią biegów, który kupujesz, nie posiada żadnych ukrytych wad!

Czy wiesz, że…
Możesz otrzymać prawo jazdy tylko na samochód ze skrzynią automatyczną? Musisz znaleźć jednak szkołę jazdy, a potem ośrodek egzaminacyjny, które posiadają odpowiedni pojazd. Egzamin wygląda tak samo jak standardowy egzamin na prawo jazdy.
Prawo jazdy z kodem 78 działa wyłącznie na automaty, co oznacza, że nie utrzymasz uprawnień na samochody z manualną skrzynią biegów.
Jeśli posiadasz prawo jazdy kategorii B zdane na samochodzie z manualną skrzynią, możesz prowadzić automaty.

Automatyczna skrzynia biegów vs manualna. Różnice

Automatyczna skrzynia biegów vs manualna
  • Automat nie posiada sprzęgła. Zamiast niego po lewej stronie znajduje się specjalna podstawka, która pozwala oprzeć nogę. Po prawej stronie znajdziesz pedał gazu (węższy), a bliżej lewej strony – hamulec (szerszy). W czasie jazdy kierowca w czasie jazdy używa tylko prawej stopy

  • W skrzyni automatycznej rolę sprzęgła pełni hamulec. Wciska się go przy zmianie trybów jazdy.

  • W porównaniu ze skrzynią manualną, w automatycznej trzeba delikatniej operować hamulcem i gazem. Są one bardziej czułe, dlatego podczas zwykłej jazdy w mieście nie musisz wciskać ich do samego końca.

Zalety i wady skrzyni automatycznej

Automatyczna skrzynia biegów z pewnością ułatwia prowadzenie pojazdu. Kierowca może skupić się na drodze, nie myśląc o zmianie biegów w zależności od prędkości. Poniżej w obiektywny sposób zebraliśmy wady i zalety tego mechanizmu.

Zalety
  • Szybsze działanie,
  • Łatwiejsze ruszanie na wzniesieniu,
  • Kierowca może maksymalnie skupić się na ruchu drogowym,
  • Silnik jest mniej przeciążony, więc auta mogą jeździć dłużej i więcej.

Wady
  • Podatniejsza na usterki podczas niewłaściwego używania,
  • Usterki są zazwyczaj bardziej kosztowne,
  • Mniejsza kontrola pracy silnika,
  • Wyższa waga pojazdu.

Auta z automatyczną skrzynią biegów – popularne propozycje

Nikogo nie powinno zdziwić stwierdzenie, że coraz więcej samochodów występuje w wersji z automatem. Zaskoczeniem może być jednak informacja, że w niektórych samochodach skrzynia automatyczna jest… jedyną opcją. Tak jest w przypadku hybryd i samochodów elektrycznych, a także luksusowych limuzyn z segmentu E czy F.

Przygotowaliśmy dla Ciebie trzy propozycje samochodów w automacie:

Nissan Juke

Nissan Juke

Crossover o futurystycznym wyglądzie, od którego zaczęła się masowa popularność SUV-ów w miastach. Nissan Juke jest niewielki i zwrotny, a przy tym zapewnia wysoką pozycję kierowcy i komfort pasażerów. Dzięki automatycznej skrzyni biegów jeszcze lepiej sprawdzi się w ruchu miejskim.
Kia Sportage

Kia Sportage

Bezawaryjna i wygodna – Kia Sportage jest jednym z flagowych samochodów z Korei Południowej. W wersji z automatem pozwala na płynną, bardzo komfortową jazdę i dobre przyspieszenie. Te cechy przydadzą się szczególnie podczas dłuższych tras.
MINI Countryman

MINI Countryman

Tej stylistyki nie da się podrobić! Crossover o brytyjskich korzeniach jest autem wielozadaniowym, ponieważ sprawdzi się zarówno w mieście, jak i w trasie. Automatyczna skrzynia biegów może dać Ci jeszcze więcej frajdy z jazdy.

Koszty i utrzymanie

Koszty i utrzymanie automatycznej skrzyni biegów


Automatyczna skrzynia biegów sprawia, że samochody są zazwyczaj droższe. Dzieje się tak w przypadku porównania tego samego modelu w wersji automatycznej i manualnej – w przypadku samochodów z segmentu C różnica wynosi często ok. 10 tys. zł.

Na szczęście, w przypadku samochodów używanych cena różnica często się zaciera i coraz więcej osób nie musi stawać przed dylematem większych wydatków. Możesz także skorzystać z finansowania, które pozwoli rozłożyć Ci płatność na wygodne raty.

Warto zaznaczyć, że coraz więcej samochodów jest dostępnych wyłącznie w wersji automatycznej. Dotyczy to np. samochodów elektrycznych – można więc mieć nadzieję, że przy wzroście zainteresowania elektromobilnością cena takich pojazdów spadnie.

Koszt naprawy automatycznej skrzyni biegów

Nie ma co ukrywać – naprawa automatycznej skrzyni biegów może być droga. Ma na to wpływ mniejsza dostępność materiałów i wyższe koszty robocizny ze względu na skomplikowaną budowę mechanizmu. W przypadku większych awarii, trzeba liczyć się z kosztem rzędu nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Do najdroższych usterek należą:
  • Uszkodzenie kół zębatych lub łożysk – najdroższa usterka, której naprawa wyniesie zazwyczaj kilka lub nawet kilkanaście tysięcy złotych.
  • Awaria elektrozaworów hydraulicznych – kilkaset złotych za jeden element, często trzeba wymienić kilka egzemplarzy, dlatego ostateczna cena naprawy może wynieść 1-2 tys. zł.
  • Regeneracja sprzęgła hydrokinetycznego – od 500 zł do 1500 zł.

Warto pamiętać, że samo wyjęcie automatycznej skrzyni biegów z samochodu i ponowne jej zamontowanie jest skomplikowanym i kosztownym procesem. Niezależnie od usterki, sam demontaż kosztuje ok. 2 tys. zł.
Biegi powinny zmieniać się płynnie i bezdźwięcznie. Szarpnięcia wskazują na konieczność naprawy.

Utrzymanie automatu

Automatyczna skrzynia biegów wymaga więcej troski. Zapamiętaj trzy najważniejsze zasady, a odwdzięczy Ci się bezproblemową pracą i niskimi kosztami utrzymania.
  1. Wymieniaj regularnie olej przekładniowy. Ten przeznaczony do skrzyni automatycznej ma oznaczenie ATF. Warto jednak sprawdzić, jaki olej jest polecany do konkretnego typu skrzyni biegów.
    Pierwsza wymiana oleju powinna nastąpić przed osiągnięciem 100 tys. km na liczniku. Kolejne – co ok. 50 tys. km. Wszystko zależy od konkretnego modelu – dlatego najlepiej poradzić się autoryzowanego warsztatu.
    Koszt oleju wynosi od 30 zł do ponad 100 zł za litr, z kolei na wymianę w warsztacie trzeba przeznaczyć kilkaset złotych w zależności od sposobu wymiany (tańszej – statycznej lub droższej – dynamicznej), zazwyczaj od 200 do 600 zł.
  2. Ogranicz używanie drążka do minimum i unikaj nagłych manewrów. Wrzucenie niewłaściwego biegu może poważnie uszkodzić skrzynię, dlatego warto dobrze zapamiętać, jakie tryby przydają się w jakich sytuacjach.
  3. Nie przegrzewaj mechanizmu. Unikaj agresywnej jazdy i dużych obciążeń, do których samochód nie jest przeznaczony (w zależności od wielkości i mocy samochodu może to być np. przyczepa kempingowa).

Najczęściej zadawane pytania

Znajdź samochód, który do Ciebie pasuje
Znajdź samochód